Temmuz 5, 2025

Urumçi Olayları İçin İstanbul’da Protesto Gösterisi

İstanbul'da, Urumçi kentinde 5 Temmuz 2009'da yaşanan olayları protesto etmek hedefiyle düzenlenen şovda, Doğu Türkistan İnsan Hakları İzleme Derneği ve başka sivil toplum örgütleri, Çin Başkonsolosluğu önünde bir ortaya geldi ve olaylarda hayatını kaybedenler için anma gerçekleştirdi.

İstanbul’da, Urumçi kentinde 5 Temmuz 2009’da yaşanan olaylarla ilgili protesto gösterisi düzenlendi.

Doğu Türkistan İnsan Hakları İzleme Derneği ve Milletlerarası Doğu Türkistan Sivil Toplum Kuruluşları Birliği üyeleri, Tarabya’daki Çin Başkonsolosluğu binası önünde Urumçi olaylarını protesto etmek için bir ortaya geldi.

Olaylarda hayatını kaybedenler için düzenlenen anmada, iştirakçiler Türk bayrakları ve pankartlar taşıyarak sloganlar eşliğinde basın açıklaması yaptı.

Uluslararası Doğu Türkistan Sivil Toplum Kuruluşları Birliği Genel Sekreteri Abdureşid Eminhaci, 5 Temmuz 2009’da Urumçi’de binlerce Doğu Türkistanlının hayatını kaybettiğini, on binlercesinin ise kaybolduğunu söyledi.

Eminhaci, Çin’in Shaoguan kentindeki bir oyuncak fabrikasında zorla çalıştırılan Uygur emekçilere karşı ırkçı Han Çinlilerinin başlattığı taarruzlar sonucunda çok sayıda Uygur gencin linç edilerek katledildiğini, saldırganların korunduğunu, mağdurların ise tutuklandığını söz etti.

Bu olayın akabinde 5 Temmuz’da Urumçi’de barışçıl formda adalet talep eden on binlerce Doğu Türkistanlının Çin güvenlik güçlerinin saldırısına uğradığını lisana getiren Eminhaci, bu katliamın Çin idaresinin Doğu Türkistan halkının hak arayışına verdiği yabanî karşılığın simgesi haline geldiğini kaydetti.

Uygur halkının hala birebir baskı sistemi altında yaşamaya zorlandığını ve insan haklarına alışılmamış uygulamalara maruz kaldığını anlatan Eminhaci, “2025 yılı prestijiyle Doğu Türkistan’da yüz binlerce insan ‘mesleki eğitim’ ismi altında toplama kamplarında tutulmakta, birçok aile parçalanmakta, çocuklar ebeveynlerinden koparılmakta ve kimliklerinden uzaklaştırılarak Çinli ailelere verilmekte ya da devlet yatılı okullarına gönderilmektedir.” dedi.

Eminhaci, dini özgürlüklerin ve temel hakların sistematik biçimde ihlal edildiğini vurgulayarak, şunları söyledi:

“On binlerce cami ve mescit yıkıldı yahut ibadete kapatıldı. Uygur Türkçesi sistematik olarak yasaklanmakta, çocuklara sırf Çince eğitim verilerek kültürel miras şuurlu halde silinmektedir. Çin idaresi, dijital nezaret sistemleri, toplumsal puanlama uygulamaları ve yaygın polis baskısıyla bölge halkının her an izlenmesini sağlamaktadır. Beşerler niyetlerini söz etmekten, geleneklerini yaşatmaktan ve inançlarını lisana getirmekten korkar hale getirilmiştir. Sokaklar nezaret kameralarıyla donatılmış, kentler birer açık hava hapishanesine çevrilmiştir.”

Kaynak: AA / Şükrü Gündüz – Şimdiki

About The Author