Sosyal medya platformlarında, “Bir cümleyle gündemi değiştirdi”, “Bu görüntü yayından kaldırılmadan izleyin”, “Sözleri Türkiye’yi ayağa kaldırdı” üzere başlıklarla dolanıma sokulan içerikler, sırf ilgi çekmekle kalmıyor birebir vakitte milyonlarca kişiyi maksat alan organize dijital dolandırıcılık ağlarının kapısını da aralıyor.
Sosyal medya kullanıcılarını amaca alan bu paylaşımlar, birçok vakit gerçek bir içeriğe değil, uydurma haber sitelerine, kimlik avı sayfalarına yahut ziyanlı yazılım yüklenebilecek temaslara yönlendiriyor.
Uzmanlar, bu üslup içeriklere karşı kullanıcıların nasıl davranması, dolandırıcılığa maruz kalanların ise ne yapması gerektiğini AA muhabirine kıymetlendirdi.
Bu çeşit dolandırıcılık sistemlerinin gerisinde çoklukla düşük maliyetli lakin tesirli dijital altyapılar olduğunu vurgulayan Alp, oluşturulan düzmece web sitelerinin de toplumsal medya botları ve geçersiz hesaplarla yayıldığını söyledi.
Sosyal medya platformlarının dolandırıcılığı tespit etmek için grafik tabanlı anomali tespiti, derin öğrenme ve yapay zeka algoritmaları kullandığını aktaran Alp, lakin, dolandırıcıların daima gelişen taktikleri nedeniyle bu algoritmaların da sistemli olarak güncellenmesi ve eğitilmesi gerektiğini vurguladı.
“Şüpheli e-postalar, bildiriler yahut temaslar açılmamalı”
Dr. Alp, kullanıcıların korunması için alınabilecek teknik tedbirleri şöyle sıraladı:
Eğitim ve farkındalığın da kritik değere sahip olduğunun altını çizen Alp, sistemli olarak siber güvenlik eğitimlerine katılarak toplumsal mühendislik taktiklerini öğrenmelerinin de kullanıcıları kelam konusu tehditlere karşı daha dirençli hale getireceğini vurguladı.
Bir linkin ziyanlı olup olmadığını anlamanın teknik yollarının, kullanıcıların hem dikkatli bir müşahede yapmasından hem de belli araçlar ve prosedürler kullanmasından geçtiğine dikkati çeken Alp, şunları kaydetti:
“Linkin gerçek bir haber sitesi tarafından mı paylaşıldığı denetim edilmeli”
Bilişim Teknolojileri Uzmanı Avukat Ünsal Özmestik de toplumsal medyada kullanıcıların ilgisini çekmek hedefiyle kamuoyunda öne çıkan gelişmelere dayandırılan düzmece içeriklerin süratle yayıldığını belirtti.
Özmestik, “Bazen bir siyasetçinin sözleri, bazen bir ünlünün kelepçeli fotoğrafı kullanılıyor. Gündeme nazaran geçersiz bir görüntü ya da fotoğraf hazırlanıyor. Deepfake teknolojisiyle uydurma görüntüler üretilebiliyor.” diye konuştu.
Hesabın ele geçirilmesinin sadece şahsî data ihlaliyle hudutlu olmadığını vurgulayan Özmestik, şunları söyledi:
“Linkin gerçek bir haber sitesi tarafından mı paylaşıldığı denetim edilmeli. Görsel ve görüntüler dikkatlice incelenmeli. Zati hiçbir haber sitesi sizden hesabınızı ya da şifrenizi girmenizi istemez. Bu türlü bir dolandırıcılık olayıyla karşılaşan şahısların süratli hareket etmesi gerekiyor. Birinci iş aygıtın internet ilişkisini kesin. Akabinde öteki bir aygıttan hesabınıza girip şifrenizi değiştirin. Şayet bankacılık uygulamaları etkilenmişse bankanızı arayın. Kredi kartı ya da hesap süreçleri provizyonda olabilir. Süratli davranarak süreçlerin iptalini sağlayabilirsiniz.”
Bankaların numaralarının evvelden not alınmasını ve kuşkulu bir durumda davet merkezlerine süratlice ulaşılmasını öneren Özmestik, bir mağduriyet yaşanması durumunda hesabı ele geçirilen kullanıcıların savcılığa cürüm duyurusunda bulunulabileceğini hatırlattı.
Özmestik, toplumsal medya platformlarının bu cins içerikleri engelleme konusunda daha aktif olması gerektiğini vurgulayarak, “Avrupa Birliği’nde olduğu üzere, ‘Şikayet et.’ düzeneklerinin daha süratli çalışması lazım. Dijital platformların telif haklarında gösterdikleri hassasiyet, uydurma içeriklere karşı da gösterilmeli.” sözlerini kullandı.
Tüm şahsî datalar maksatta olabilir
Bilişim Hukuku Derneği Lideri Avukat Kürşat Ergün de bu çeşit içeriklerin birçok vakit kamuoyunda tanınan kişi ve kurumların imajlarıyla hazırlandığını ve gerçek bir haber izlenimi verdiğini belirtti.
Bu cins dolandırıcılık içeriklerini yayan toplumsal medya hesaplarının IP bilgileri üzerinden tespit edildiğini ve şüphelilere kamu davası açıldığını aktaran Ergün, mağdur olan şahısların ayrıyeten tazminat davası da açabileceğini kelamlarına ekledi.
Ergün, içeriğin dolandırıcılık maksadıyla hazırlandığını bildiği halde paylaşan bireylerin suça iştirak etmiş sayılacağını, farkında olmadan paylaşanlarda ise ceza hukuku açısından sorumluluk doğmayacağını aktardı.
About The Author
More Stories
İstanbul’daki Organize Cürüm Operasyonunda 21 Tutuklama
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, İbn Haldun Üniversitesi TercihFest2025 programında konuştu Açıklaması
Hakan Fidan, AB Kurulu Üyesi Marta Kos’u İstanbul’da Ağırladı